हरेक वर्ष एसईईको नतिजा आएसँगै उत्तीर्ण-अनुत्तीर्णको प्रतिशतमा चर्चा र विश्लेषण हुने गर्छ। सामुदायिक र संस्थागत विद्यालयको नतिजा तुलना गर्दै सुधारको उपाय खोज्ने प्रक्रिया चलिरहन्छ। यस वर्ष पनि अनुत्तीर्ण भएका लगभग २ लाख ४५ हजार विद्यार्थी मौका परीक्षाको तयारीमा छन्।

अहिले तिनीहरूले मौका परीक्षामा उत्तीर्ण भएपछि के पढ्ने भन्ने निर्णय गर्न बाँकी छ। उत्तीर्ण भएका विद्यार्थी र तिनका अभिभावक विद्यालय र संकाय छनोट गरिसकेका छन्। विद्यालय र संकायको छनोटसँगै कुन विषयहरू छान्ने भन्ने निर्णयले भविष्यमा ठूलो भूमिका खेल्छ। कक्षा ११ मा भर्ना भएर पढ्न थाल्ने विद्यार्थीहरूले विभिन्न कुरामा विचार गर्नुपर्छ।

पहिले नै आफ्नो भविष्यको लक्ष्य निर्धारण गरिसकेका विद्यार्थीहरूले कक्षा ११ मा कुन संकाय छनोट गर्ने भन्ने निर्णय लिँदा विचार पुर्‍याउनुपर्छ। अझ कक्षा ११/१२ को पाठ्यक्रम अनुसार संकायको छनोट मात्र नभई, ऐच्छिक विषयहरूको पनि छनोट गर्नुपर्छ। यी ऐच्छिक विषयहरूको छनोट गर्न विद्यार्थीहरूको उमेर र अनुभव पर्याप्त नहुन सक्छ।

यस अवस्थामा विद्यालय प्रशासन, शिक्षक, अभिभावक र विद्यार्थी सबैले मिलेर निर्णय गर्नुपर्छ। विद्यार्थीहरूले आफ्नो भविष्यको तयारी गर्न, सिनियरहरूसँग सल्लाह लिन, शिक्षकहरूसँग विचार-विमर्श गर्न र विश्वविद्यालयका विशेषज्ञहरूसँग परामर्श लिनुपर्छ।

कक्षा १२ पछि विश्वविद्यालयमा पढ्न चाहेको विषयको आधार अहिले बनाउनु जरूरी छ। उदाहरणका लागि, व्यवस्थापन संकाय अन्तर्गतका विद्यार्थीहरूले भविष्यमा बीबीए, बीआईएम, बीसीआईएस जस्ता विषय पढ्न चाहन्छन् भने व्यापार गणित (बिजिनेस म्याथम्याटिक्स) जस्ता विषय छान्नुपर्छ।

अहिले गाह्रो मानेर गणित जस्ता विषय छोड्दा भविष्यमा स्नातक तहमा ४०० पूर्णाङ्कको गणित र तथ्यांकशास्त्रमा समस्या आउने सम्भावना रहन्छ। त्यसैले, सही मार्गदर्शन आवश्यक छ।

विज्ञान संकायमा पनि गणितको महत्त्व अपरिहार्य छ। गणित विनाको विज्ञानलाई पूर्ण रूपमा बुझ्न सकिँदैन। मेडिकल काउन्सिलका प्रवेश परीक्षामा गणितीय प्रश्नहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ। यसैले गणितको ज्ञान भविष्यमा सबै विषयमा आवश्यक छ।

विद्यार्थीहरूले अहिलेको सजिलो समाधानले भविष्यमा ठूलो समस्या निम्त्याउन सक्छ भन्ने बुझ्नुपर्छ। विद्यालयहरूले पनि सजिलो विषय छनोट गर्दा दीर्घकालीन असरलाई विचार गर्नुपर्छ। यसले विद्यार्थीको जीवनमा मात्र नभई, समाज र राष्ट्रको विकासमा पनि असर पुर्‍याउँछ।

अतः, विद्यार्थीहरूले आफ्नो भविष्यको लक्ष्य अनुसार विषय छनोट गरी, अहिले नै गणित जस्ता आधारभूत विषयहरूको तयारी गर्नुपर्छ। यसले दीर्घकालीन सफलताका लागि ठोस आधार तयार गर्छ र विद्यार्थीलाई विश्वविद्यालय तहको अध्ययनमा सक्षम बनाउँछ।